Pierwsze wzmianki. XIII w.

Pierwsze wzmianki o osadnictwie w okolicy Stronie Śląskiego pochodzą z XIII w. Towarzyszą one zapiskom dotyczącym istnienia szlaku handlowego  wiodącego z Lądka – Zdroju, przez Strachocin i dolinę Morawki na południe, ku Morawom. Wzdłuż szlaku powstały najstarsze osady: Strachocin (1264), Stronie (1346) i Goszów (1347), które początkowo rozwijały się jako wsie rolnicze.

Od rozkwitu państwa karpieńskiego do wojen husyckich. XIV – XVI w.

W XIV w. do dóbr związanych z zamkiem Karpno zlokalizowanym koło Lądka - Zdroju, należały m.in. sędziostwa w Goszowie, Starym Gierałtowie i w Stroniu. W tym czasie dobra karpieńskie były lennem Glaubosów, a następnie przeszły w posiadanie rodzin von Talewitz oraz von Parchowitz. W połowie XIV w.  państwo karpieńskie dołączono do korony czeskiej i przekazano jako dziedziczne lenno margrabiom morawskim, którzy utrzymali je do ok. 1410 r. W okresie anarchii, po wojnach husyckich, włości i zamek były własnością rycerza rabusia, barona Hinko Kruschiny von Lichtenberg.

Rys. Ruiny Zamku w Karpnie, lata 30-te XX w.       Rys. Hipotetyczny plan zamku

(Źródło: http://ladekzdroj.w.interia.pl/karpien2.html)

Włości karpieńskie, które w połowie XV w. kupił od spadkobierców Kruschiny – namiestnik królewski, weszły w skład dóbr  korony czeskiej. Do dóbr tych należały porośnięte gęstymi lasami:  Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie, na terenie których powstały w XIV - XVI w. miasto Bolesławów i nowe wsie: Bielice, Janowa Góra, Kamienica, Kletno, Młynowiec, Nowy Gierałtów, Nowa Morawa, Sienna i Stara Morawa. Po zakończeniu wojen husyckich, znacznie wzrosła liczba ludności Hrabstwa Kłodzkiego. Ludność utrzymywała się z drobnego przemysłu, rzemiosła, wyrębu lasów i rolnictwa, zaczęło się rozwijać górnictwo i hutnictwo.

Rys. Herb Bolesławowa - niegdyś miasta górniczego

W okolicy Śnieżnika i w paśmie Krowiarek znajdowały się najbogatsze w Hrabstwie Kłodzkim złoża rud metali, m.in. złoto, srebro, magnetyt, limonit, hematyt i syderyt oraz niemetali, takich jak ałun i saletra. Po zakończeniu wojen husyckich, rozpoczęto bicie monet Hrabstwa Kłodzkiego, a u stóp Śnieżnika powstało skupisko kopalń rud metali, tworząc główny ośrodek przemysłowy kłodczyzny. Rozwój górnictwa spowodował konieczność powołania administracji. W Stroniu Śląskim w XVI w. ustalono siedzibę sędziego górniczego. W 2 poł. XVI w. Habsburgowie wprowadzili ujednolicony system administrowania przemysłem. W Dolinach Białej Lądeckiej i Kleśnicy powstał liczący się ośrodek przemysłowy z centrum w Bolesławowie, zarządzany przez komory królewskie. Po wyczerpaniu złóż srebra, zlokalizowanych w Masywie Śnieżnika, w XVI w. zwiększono wydobycie i przeróbkę rud żelaza.

Wykształcenie się struktury osadnictwa. Upadek gospodarczy w wyniku wojny trzydziestoletniej. XVII – XVIII w.

Wykształcona w XVII w. struktura osadnictwa zachowała się z niewielkimi zmianami do dziś. W 1684 r. Stronie, Strachocin, Stara Morawa, Bolesławów i Kletno zostały sprzedane przez cesarza Leopolda I, Michaelowi Wentzelowi hrabiemu von Althann – staroście krajowemu Śląska (do którego należało m.in. Międzylesie). Goszów, Stary i Nowy Gierałtów oraz Bielice znalazły się w rękach barona Hofmana von Lichtenstern. Hrabia von Althann z nabytych miejscowości utworzył klucz Stronie. W XVII i XVIII w. majątek przechodził z rąk do rąk. 

W okresie wojny trzydziestoletniej (1618 - 1648) kopalnie i kuźnice zostały zniszczone, a wydobycie utrzymano na szczątkowym poziomie, jedynie w okolicach Siennej, Janowej Góry i Kletna. Ostatecznie z końcem XVII w. ośrodek górniczy zlokalizowany u stóp Śnieżnika przestał istnieć.

Rys. Wojna Trzydziestoletnia (1614-1648). Matthäus Merian der Ältere

(Źródło: http://silesiana.republikasilesia.com/)

Miejsce górnictwa i hutnictwa zajęły: przemysł młynarski, propinacyjny i drzewny, działały: pstrągarnia, wapienniki, browary, kamieniołomy, tartaki i mleczarnie. Rozwinięto hodowlę bydła, powstały nowe zajazdy i liczne zakłady przeróbki drewna.

Rozwój gospodarczy i społeczny pod rządami Marianny Orańskiej. XIX w.

W 1838 r. tzw. klucz stroński nabywa królewna Marianna Orańska. Dobra znajdowały się w posiadaniu rodu Orańskich do 1906 r., kiedy to przejął je książę Freidrich Heinrich von Preussen. W XIX w. granice między Stroniem, Strachocinem i Goszowem zatarły się, tworząc jeden zespół osadniczy o charakterze miasta. Tutaj też ulokowano siedzibę klucza dóbr rodziny królewskiej (dzisiejszy budynek Urzędu Miejskiego) i wielką hutę szkła. Do wzrostu liczby mieszkańców w znacznym stopniu przyczynił się rozwój przemysłu. Produkcja i zdobienie szkła kryształowego rozwinęło się na skalę przemysłową. W 1897 r. Stronie uzyskuje połączenie kolejowe z Kłodzkiem.

Rys. Marianna Orańska - właścicielka dóbr strońskich w XIX w.

Zmiana przynależności państwowej i wymiana ludności. Rozwój i upadek przemysłu. XX w.

Na początku XX w. utworzono dominia o łącznej powierzchni 219 ha, będące własnością skarbu państwa. Dominia pierwotnie były dzierżawione, a od 1937 r. należały do Wrocławskiego Towarzystwa Ziemskiego (Landgesellschaft Breslau) i były parcelowane. W czasie I wojny światowej uregulowano koryto Białej Lądeckiej. Wykorzystując pracę m. in. rosyjskich jeńców wojennych, usypywano wały, omurowano brzegi oraz zbudowano szereg małych stopni wodnych. Powierzchnię lasów systematycznie powiększano, wykupując działki od chłopów. W 1967 r. Stronie Śląskie otrzymało prawa miejskie. W lipcu 1997 r. miała miejsca tragiczna w skutkach powódź, wymagająca w kolejnych latach dużych nakładów finansowych na odbudowę zniszczonej infrastruktury.

Rys. Herb Gminy Stronie Śląskie z lat 1985 - 2012

Wzrost znaczenia turystyki w rozwoju gospodarczym gminy. XXI w.

W wyniku transformacji ustrojowej w 1989 r. i upadku lokalnego przemysłu na początku lat 90. XX w., wzrosło znaczenie turystyki w życiu gospodarczym gminy. Do rozwoju bazy noclegowej i innych usług turystycznych w znacznej mierze przyczyniło się powstanie Ośrodka Narciarskiego "Czarna Góra" w Siennej, który od kilku lat należy do ścisłej czołówki ośrodków narciarskich w Polsce. Od czasu wejścia Polski do Uni Europejskiej w 2004 r. i utworzenia funduszy unijnych, gmina aplikuje i z sukcesem pozyskuje środki na inwestycje. Fundusze unijne pozyskiwane są przede wszystkim na infrastrukturę techniczną (oświetlenie, kanalizacja, oczyszczalnia ścieków, zalew retencyjny), a także na kulturę (remont i adaptacja zniszczonego budynku PKP z 1897 r. na Centrum Edukacji, Turystyki i Kultury) i turystykę (zagospodarowanie turystyczne zalewu w Starej Morawie, imprezy turystyczne, wydawnictwa promocyjne).

Rys. Herb Gminy Stronie Śląskie, obowiązujący od grudnia 2012 r.